Podstawowe informacje na temat badania ortoptycznego
Badanie ortoptyczne wykonuje dyplomowana ortoptystka. Jest to badanie nieinwazyjne, przeprowadzane w sposób przyjazny dziecku oraz dostosowany do jego wieku i możliwości.
Kiedy należy zgłosić się z dzieckiem na badanie?
Pamiętajmy, że dziecko nie zawsze jest w stanie poinformować nas o problemach w widzeniu, ponieważ nie wie, jak powinno widzieć. Dlatego tak ważna jest profilaktyka wzroku, badania przesiewowe, świadomość i czujność rodzica. Każde dziecko przed rozpoczęciem nauki w szkole (w 7. roku życia) powinno być przebadane w gabinecie ortoptycznym, aby wykluczyć zaburzenia wzrokowe, które mogą przyczynić się do problemów w nauce.
W przypadku dziecka najważniejszy jest czas, ponieważ oko małego pacjenta jest w trakcie rozwoju. Jeśli pacjent trafi zbyt późno w ręce specjalisty, niestety czasem pewne rzeczy są już nieodwracalne i dziecko, np. traci szansę na widzenie trójwymiarowe. Ważne jest, aby reagować na każdą nieprawidłowość i nie bagatelizować objawów, które mogą świadczyć o problemach wzrokowych. Należą do nich, np.:
- odchylenie gałki ocznej,
- podchodzenie blisko do obserwowanego obiektu,
- pocieranie oczu,
- bóle głowy,
- mylenie liter przy pisaniu,
- trudności z przepisywaniem,
- wolne tempo pisania,
- błędy w czytaniu,
- niechęć do kolorowania, rysowania,
- niezgrabność ruchowa (np. trudność w nauce jazdy na rowerze),
- zamazany obraz,
- mrużenie oczu,
- przechylanie głowy podczas obserwacji obiektów,
- przymykanie jednego oka.
Profilaktycznie należy zgłosić się z dzieckiem na badanie ortoptyczne, jeśli występuje zez i/lub niedowidzenie u rodzica lub rodzeństwa.
Należy zaznaczyć, że jedynie fizjologiczny zez zbieżny (odchylenie oka w kierunku nosa) pojawiający się u dzieci do 4. miesiąca życia samoistnie przemija. Po 4. miesiącu życia dziecka przy prawidłowo funkcjonującym układzie wzrokowym oczy powinny być ustawione prosto. Wszelkie pozostałe odchylenia gałek ocznych są patologią i należy, jak najszybciej skonsultować się z odpowiednim specjalistą!
Jak przygotować dziecko do badania ortoptycznego?
- Jeśli dziecko jest już zaopatrzone w okulary korekcyjne, są one niezbędne do przeprowadzenia pełnego badania ortoptycznego.
- Jeśli jest taka możliwość należy przynieść ze sobą dotychczasową dokumentację medyczną (w szczególności okulistyczną).
- Małe dziecko przed wejściem do gabinetu powinno mieć zaspokojone podstawowe potrzeby fizjologiczne.
Co sprawdzamy podczas badania ortoptycznego?
Badanie ma na celu sprawdzenie, czy układ wzrokowy dziecka funkcjonuje w sposób prawidłowy. Ważna jest kontrola pracy układu wzrokowego w jak najmłodszym wieku, aby podjąć jak najszybsze leczenie w przypadku zaburzeń. W gabinecie leczenia zeza i niedowidzenia przeprowadzamy takie badania jak:
- ostrość wzroku do dali i do bliży,
- badanie zeza jawnego i ukrytego,
- badanie na synoptoforze (kąt zeza oraz stan widzenia obuocznego),
- badanie konwergencji i akomodacji,
- badanie ruchomości gałek ocznych.
W przypadku zburzeń widzenia obuocznego wykonujemy odpowiednie ćwiczenia dostosowane do potrzeb pacjenta:
- ćwiczenia ruchomości gałek ocznych,
- ćwiczenia konwergencji i akomodacji,
- ćwiczenia jednoczesnej percepcji,
- ćwiczenia fuzji i jej zakresu,
- ćwiczenia koordynacji wzrokowo – ruchowej,
- ćwiczenia niedowidzenia.
Badanie ortoptyczne i badanie okulistyczne uzupełniają się wzajemnie. W terapii ortoptycznej bardzo ważna jest współpraca ortoptysty z lekarzem okulistą oraz rodzicem. Odpowiednia postawa rodziców, trzymanie się zaleceń lekarza okulisty oraz ortoptysty, a także praca z dzieckiem w domu może przyspieszyć oraz zwiększyć efekty leczenia gabinetowego.